ਖਬਰਿਸਤਾਨ ਨੈੱਟਵਰਕ– ਦੀਵਾਲੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਭਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਕਾਫੀ ਵੱਧ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਔਸਤ ਤਾਪਮਾਨ 0.4 ਡਿਗਰੀ ਸੈਲਸੀਅਸ ਤੱਕ ਥੋੜ੍ਹਾ ਘਟਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮੌਸਮ ਆਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਮੌਸਮ ਵਿਗਿਆਨ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਤਾਪਮਾਨ ਜਾਂ ਮੌਸਮ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਬਦਲਾਅ ਆਉਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਗੜਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦੇ ਕੋਈ ਸੰਕੇਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ।
ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ (CPCB) ਵੱਲੋਂ ਬੁੱਧਵਾਰ ਸ਼ਾਮ 4 ਵਜੇ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਰਿਪੋਰਟ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੱਠ ਵੱਡੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਛੇ ਵਿੱਚ ਏਅਰ ਕੁਆਲਿਟੀ ਇੰਡੈਕਸ (AQI) 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਆ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਲਈ ਆਰੇਂਜ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਬਠਿੰਡਾ ਵਿੱਚ AQI 167 ਅਤੇ ਰੂਪਨਗਰ ਵਿੱਚ 59 ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।
ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਿਉਂ ਵਧਦਾ ਹੈ?
ਸਰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ, ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਸਥਿਤ ਸੜਕਾਂ, ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਪੁਲ ਰਾਤ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵੇਲੇ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਗਰਮੀ ਨੂੰ ਛੱਡਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਗਰਮ ਹਵਾ ਜ਼ਮੀਨ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 50 ਤੋਂ 100 ਮੀਟਰ ਉੱਪਰ ਇੱਕ ਤਾਲਾਬੰਦ ਪਰਤ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਇਸਦੇ ਹੇਠਾਂ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕਦੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਕਣ ਇਸ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਵਧਣ ਵਿੱਚ ਅਸਮਰੱਥ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਹੇਠਲੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਇਕੱਠਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਧੂੰਏਂ ਅਤੇ ਧੁੰਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ।
ਮੀਂਹ ਨਾਲ ਮਿਲੇਗੀ ਰਾਹਤ
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮੀਂਹ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਲਫਰ ਆਕਸਾਈਡ, ਕਾਰਬਨ ਮੋਨੋਆਕਸਾਈਡ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਣ ਪਦਾਰਥ ਮੀਂਹ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨਾਲ ਰਸਾਇਣਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕ੍ਰਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਘੁਲ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਹਵਾ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ ਅੱਧੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।