ਖਬਰਿਸਤਾਨ ਨੈੱਟਵਰਕ - ਕੁਝ ਇਸ ਨੂੰ ਏਲੀਅਨਾਂ ਦਾ ਘਰ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਕੁਝ ਇਸ ਨੂੰ ਪਿਰਾਮਿਡ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਮਹਾਨ ਕਵੀ ਕਾਲੀਦਾਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਵੀ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਪਹਾੜ ਜਿਸ 'ਤੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹ ਸਕਿਆ। ਜੀ ਹਾਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕੇਂਦਰੀ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਹਾੜ ਬਾਰੇ । ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਪਹਾੜ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਕੋਈ ਵੀ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚ ਸਕਿਆ। ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਗਏ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰੀ ਬਰਫੀਲੇ ਤੂਫਾਨ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਰੂਸੀ ਪਰਬਤਾਰੋਹੀ ਸਰਗੇਈ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਉਸਦੀ ਸਿਹਤ ਵਿਗੜ ਗਈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਪਰਤਣਾ ਪਿਆ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਪਰਬਤਾਰੋਹੀ ਕਰਨਲ ਆਰ.ਸੀ. ਵਿਲਸਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਸ ਨੇ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਅਚਾਨਕ ਭਾਰੀ ਬਰਫ਼ਬਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਜਰਬੇ ਹਨ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ, ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਨੂੰ ਕੈਲਾਸ਼ ਦਾ ਨਿਵਾਸੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੈਲਾਸ਼ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਸਗੋਂ ਕਈ ਹੋਰ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਆਸਥਾ ਦਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ। ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਕੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਵੀ ਇਸਦੀ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਚੜ੍ਹ ਸਕਿਆ?
ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ
ਕਾਲੀਦਾਸ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਬਾਰੇ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, ਧਰਤੀ ਦੇ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਪਹਾੜ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ। ਬਰਫ਼ ਦੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਜਸੀ ਸਮੁੰਦਰ ਵਿੱਚ ਜੜ੍ਹਾਂ ਫੈਲਾਏ ਹੋਏ। ਇਸ ਦੀ ਚੋਟੀ ਬੱਦਲਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਰੀ ਸ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਲਈ ਇੱਕ ਮਾਪਕ ਛੜੀ ਹੈ। ਇਹ ਉਸੇ ਪਹਾੜ ਦਾ ਵਰਣਨ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਅਸੀਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਵਜੋਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ। ਦਰਅਸਲ ਇਹ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਲੜੀ ਦੀ ਇੱਕ ਚੋਟੀ ਦਾ ਨਾਂ ਹੈ। ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਹੋਰ ਵੀ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੋਟੀਆਂ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਕੈਲਾਸ਼ ਇਸ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਚੋਟੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਉਚਾਈ 23 ਹਜ਼ਾਰ 278 ਫੁੱਟ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਚੋਟੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਕੈਲਾਸ਼ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ। ਇਹ ਪਹਾੜ ਚੀਨ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਵਾਲੇ ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਾਰਤ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਤਿੱਬਤ ਦੀਆਂ ਸਰਹੱਦਾਂ ਦੇ ਤ੍ਰਿਕੋਣ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 100 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਹੈ। ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਇਸਦੀ ਉਚਾਈ 22 ਹਜ਼ਾਰ 28 ਫੁੱਟ ਹੈ। ਮਾਨਤਾਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਨੂੰ ਭਗਵਾਨ ਸ਼ਿਵ ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਵ ਭਗਤਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਿਵ ਇੱਥੇ ਆਪਣੀ ਪਤਨੀ ਪਾਰਵਤੀ ਨਾਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਸ਼ਿਵ ਭਗਤ ਇਸ ਪਹਾੜ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ। ਸਤੀ ਦੀ ਇੱਥੇ ਸ਼ਕਤੀਪੀਠ ਵਜੋਂ ਵੀ ਪੂਜਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੈਲਾਸ਼ ਦਾ ਵਰਣਨ ਸ਼ਿਵ ਪੁਰਾਣ, ਮਤਸਯ ਪੁਰਾਣ ਅਤੇ ਸਕੰਦ ਪੁਰਾਣ ਵਿੱਚ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਸਵਰਗ ਤੱਕ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੈਲਾਸ਼ 'ਤੇ ਅਜਿਹੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੀਆਂ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਮੇਰੂ ਪਹਾੜ
ਸਿਰਫ਼ ਹਿੰਦੂ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਵੀ ਇਸ ਨੂੰ ਸਵਾਸਤਿਕ ਪਰਬਤ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪਹਾੜ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਮੁੱਖ 'ਤੇ ਸਵਾਸਤਿਕ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨ ਹੈ। ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ "ਕਾਂਗ ਰਿਨਪੋਚੇ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਅਰਥ ਹੈ "ਕੀਮਤੀ ਰਤਨਾਂ ਦਾ ਹਿਮਾਲਿਆ"। ਤਿੱਬਤੀ ਬੋਧੀ ਮੰਨਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਗੁਰੂ ਰਿੰਪੋਚੇ (ਪਦਮਸੰਭਵ) ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦਾ ਮੁੱਖ ਰੱਖਿਅਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਮੇਰੂ ਪਹਾੜ ਯਾਨੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦਾ ਘਰ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦਾ ਮਹੱਤਵ
ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਨੂੰ "ਅਸ਼ਟਪਦ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲੇ ਜੈਨ ਤੀਰਥੰਕਰ, ਭਗਵਾਨ ਰਿਸ਼ਭਦੇਵ ਨੇ ਇੱਥੇ ਮੁਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ, ਇਹ ਸਥਾਨ ਜੈਨ ਧਰਮ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਲਈ ਮੁਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।
ਤਿੱਬਤੀ ਬੋਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਬੋਧ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮੁੱਖ ਦੇਵਤੇ 'ਸ਼ੇਨਰਾਬ ਮਿਵੋ' ਦਾ ਨਿਵਾਸ ਮੰਨਦੇ ਹਨ।
ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸ਼ੁਭ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਹਾੜ ਦੀ 52 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਲੰਬੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਪਾਪਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਅਤੇ ਬੋਧੀ ਪੈਰੋਕਾਰ ਇਸਦੇ ਦੁਆਲੇ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜੈਨ ਪੈਰੋਕਾਰ ਸਿਰਫ ਅਸ਼ਟਪਦ ਦੀ ਪਰਿਕਰਮਾ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ ਤੀਜੀ ਉਦਾਸੀ
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਪਹਿਲੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ, ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਵੀ ਇੱਥੇ ਆਏ ਸਨ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੀ 1514-1518 ਦੌਰਾਨ ਤੀਜੀ ਉਦਾਸੀ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਿਮਾਲਿਆ ਖੇਤਰ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਿੱਬਤ ਅਤੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ, ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉੱਥੇ ਤਿੱਬਤੀ ਬੋਧੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਧਾਰਮਿਕ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨਾਲ ਚਰਚਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦਾ ਮੂਲ ਸੰਦੇਸ਼ ਸਮਝਾਇਆ।
ਮਿਲਾਰੇਪਾ ਤੇ ਨਾਰੋ ਬੋਨ ਚੁੰਗ ਵਿਚਕਾਰ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਹੁੰਚਣ ਦੀ ਦੌੜ
ਸਥਾਨਕ ਬੋਧੀ ਲੋਕ-ਕਥਾਵਾਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ ਕਿ ਮਿਲਾਰੇਪਾ ਨਾਮ ਦਾ ਇੱਕ ਬੋਧੀ ਭਿਕਸ਼ੂ ਤਿੱਬਤ ਪਹੁੰਚਿਆ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਾਰੋ ਬੋਨ ਚੁੰਗ ਨਾਲ ਹੋਇਆ, ਜੋ ਕਿ ਰਵਾਇਤੀ ਤਿੱਬਤੀ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦਾ ਅਨੁਯਾਈ ਸੀ। ਕਿਹੜਾ ਧਰਮ ਵੱਡਾ ਹੈ? ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਲੜਾਈ ਹੋਈ ਕਿ ਕਿਸਦਾ ਰਸਤਾ ਸਹੀ ਸੀ। ਕਹਾਣੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਦਾਅ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ। ਜੋ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦੀ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚੇਗਾ ਉਹ ਜਿੱਤੇਗਾ। ਕਹਾਣੀ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਾਰੋ ਬੋਨ ਚੁੰਗ ਇੱਕ ਜਾਦੂਈ ਢੋਲ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਲਈ ਉੱਡ ਗਿਆ ਜਦੋਂ ਕਿ ਮਿਲਾਰੇਪਾ ਉੱਥੇ ਧਿਆਨ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਮਿਲਾਰੇਪਾ ਹਾਰ ਜਾਵੇਗਾ। ਬੋਨ ਚੋਟੀ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਸੀ, ਪਰ ਫਿਰ ਅਚਾਨਕ, ਸੂਰਜ ਦੀ ਕਿਰਨ 'ਤੇ ਸਵਾਰ ਹੋ ਕੇ, ਮਿਲਾਰੇਪਾ ਪਹਿਲਾਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਦੀ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦੀ ਜਿੱਤ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰ ਲਈ ਗਈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਮਾਨਤਾ ਹੈ। ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਡੇਮਚੋਕ ਅਤੇ ਦੋਰਜੇ ਦੇ ਨਿਵਾਸ ਸਥਾਨ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਡੈਮਚੋਕ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਤੰਤਰ ਦਾ ਦੇਵਤਾ ਹੈ। ਦੋਰਜੇ ਫਾਗੂ ਤਿੱਬਤ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਉੱਚੀ ਔਰਤ ਅਵਤਾਰ ਹੈ। ਜਿੱਥੋਂ ਤੱਕ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਦਾ ਸਵਾਲ ਹੈ, ਕੈਲਾਸ਼ ਦਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵ ਹੈ। ਕੈਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਤੀਜਾ ਪਰਬਤ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸਨੂੰ ਅਸਮਾਨ ਦੇਵੀ ਸਿਪਾਹੀ ਦੇ ਸਿੰਘਾਸਣ ਵਜੋਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਮਾਨਤਾ ਹੈ।
ਵਿਗਿਆਨਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਵੀ, ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਰਹੱਸਮਈ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵੇਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੋਂ ਦਾ ਵਾਯੂਮੰਡਲ ਅਤੇ ਚੁੰਬਕੀ ਖੇਤਰ ਆਮ ਥਾਵਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹਨ।
ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਵਟਸਐਪ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਕਈ ਖੋਜ ਪੱਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਈ ਦਾਅਵੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਦਾਅਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੈਲਾਸ਼ ਦੀ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਰਹੱਸਮਈ ਰੌਸ਼ਨੀਆਂ ਚਮਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇੱਥੇ ਅਜੀਬ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਸੁਣਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਏਲੀਅਨ ਕੈਲਾਸ਼ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕੈਲਾਸ਼ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਇੱਕ ਵੱਖਰਾ ਸ਼ਹਿਰ ਸਥਿਤ ਹੈ।
ਕੈਲਾਸ਼ ਬਾਰੇ ਰਹੱਸਮਈ ਗੱਲਾਂ
ਸਾਲ 1999 ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਰੂਸੀ ਡਾਕਟਰ ਅਰਨੈਸਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਕੈਲਾਸ਼ ਅੰਦਰੋਂ ਖੋਖਲਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੋਈ ਪਹਾੜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਸਗੋਂ 100 ਵੱਖ-ਵੱਖ ਛੋਟੇ ਪਿਰਾਮਿਡਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਪਿਰਾਮਿਡ ਹੈ, ਜੋ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਹੀਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਸਗੋਂ ਮਨੁੱਖਾਂ ਜਾਂ ਏਲੀਅਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਦਾਅਵਾ ਜੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖਤਾ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਯੇਤੀ ਕੈਲਾਸ਼ 'ਤੇ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਰੂਪ ਵਾਲਾ ਬਾਂਦਰ ਜਾਂ ਰਿੱਛ ਵਰਗਾ ਜੀਵ ਜੋ ਬਰਫ਼ ਵਿੱਚ ਲੁਕਿਆ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦਾ ਕੋਈ ਠੋਸ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨ ਇਸ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ।
ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਝੀਲ
ਹੁਣ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦੇ ਨੇੜੇ ਸਥਿਤ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਝੀਲ ਬਾਰੇ। ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਲਗਭਗ 4000 ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ 'ਤੇ ਸਥਿਤ ਇਹ ਝੀਲ 320 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਵਿੱਚ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਝੀਲ ਦਾ ਰੰਗ ਨੀਲਾ ਹੈ, ਪਰ ਧੁੱਪ ਵਿੱਚ ਇਹ ਹਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਜਿੱਥੇ ਅੱਜ ਹਿਮਾਲਿਆ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਟੈਥਿਸ ਸਾਗਰ ਹੋਇਆ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਹਰ ਕੋਈ ਜਾਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਝੀਲ ਉਸੇ ਸਮੁੰਦਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸਿਰਾ ਇਸ ਝੀਲ ਨਾਲ ਵੀ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹਿੰਦੂ ਧਰਮ ਵਾਂਗ ਇਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਭਗਵਾਨ ਬ੍ਰਹਮਾ ਦੇ ਮਨ ਤੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਦਾ ਅਰਥ ਮਨ ਦਾ ਸਰੋਵਰ। ਇਸਨੂੰ ਬੁੱਧ ਧਰਮ ਅਤੇ ਜੈਨ ਧਰਮ ਵਿੱਚ ਵੀ ਪਵਿੱਤਰ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਝੀਲ ਦੇ ਕੰਢੇ ਪੰਜ ਬੋਧੀ ਮੱਠ ਹਨ। ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਭਾਰਤ ਦੀਆਂ ਚਾਰ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨਦੀਆਂ ਦਾ ਸਰੋਤ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੈਲਾਸ਼ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਮੁੱਖ ਤੋਂ ਉਤਪੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਮੋਰ ਵਰਗਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਰਨਾਲੀ ਕੈਲਾਸ਼ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਚਿਹਰੇ ਨੂੰ ਘੋੜੇ ਦਾ ਮੂੰਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਬ੍ਰਹਮਪੁੱਤਰ ਆਂਸੂ ਨਾਮਕ ਗਲੇਸ਼ੀਅਰ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ। ਸਤਲੁਜ ਕੈਲਾਸ਼ ਦੇ ਪੱਛਮੀ ਸਿਰੇ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ ਹਾਥੀ ਮੁਖ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਨਦੀ ਜਿਸਦੇ ਨਾਮ ਤੋਂ ਹਿੰਦੂ ਸ਼ਬਦ ਆਇਆ ਹੈ। ਕੈਲਾਸ਼ ਪਰਬਤ ਦੇ ਉੱਤਰ ਤੋਂ। ਜਿਸ ਥਾਂ ਤੋਂ ਸਿੰਧੂ ਨਦੀ ਨਿਕਲਦੀ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਇਸਦਾ ਮੂੰਹ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੈਲਾਸ਼ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਝੀਲ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਰਾਕਸ਼ਸ ਤਾਲ ਜਾਂ ਰਾਵਣ ਤਾਲ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਖਸ਼ ਝੀਲ ਖਾਰੇ ਪਾਣੀ ਦੀ ਝੀਲ ਹੈ। ਇਹ ਇੰਨਾ ਨਮਕੀਨ ਹੈ ਕਿ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਮੱਛੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ।
ਕੈਲਾਸ਼ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ
ਰਾਈਨਹਾਰਟ ਮਿਸ਼ਨ ਪਹਿਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਆਕਸੀਜਨ ਸਿਲੰਡਰ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਮਾਊਂਟ ਐਵਰੈਸਟ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, 14 ਹੋਰ ਲੋਕ ਵੀ ਆਕਸੀਜਨ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ 8 ਹਜ਼ਾਰ ਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉੱਚੇ ਪਹਾੜਾਂ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹੇ ਹਨ। ਪਰ ਕੈਲਾਸ਼ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨਾ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਜੋ ਕੋਈ ਵੀ ਕੈਲਾਸ਼ ਦੀ ਚੋਟੀ ਨੂੰ ਜਿੱਤਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਆਤਮਾ ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਜਿੱਤ ਲਵੇਗਾ। ਇੱਕ ਹੋਰ ਮਹਾਨ ਪਰਬਤਾਰੋਹੀ, ਅਟਲ, ਨੇ 1930 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕੈਲਾਸ਼ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਪਰ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੈਲਾਸ਼ ਦੀ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨਾ ਲਗਭਗ ਅਸੰਭਵ ਹੈ। ਕੈਲਾਸ਼ ਦੀ ਚੜ੍ਹਾਈ 65 ਡਿਗਰੀ ਹੈ। ਇਸਦੀ ਚੋਟੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹਨ ਦੀ ਆਖਰੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਇੱਕ ਸਪੈਨਿਸ਼ ਸਮੂਹ ਨੇ ਸਾਲ 2001 ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਕੈਲਾਸ਼ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਸਦਾ ਬਹੁਤ ਵਿਰੋਧ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਾਈਨਾ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕੈਲਾਸ਼ ਉੱਤੇ ਚੜ੍ਹਨ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਲੋਕ ਅਜੇ ਵੀ ਧਾਰਮਿਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਲਈ ਕੈਲਾਸ਼ ਮਾਨਸਰੋਵਰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਕੈਲਾਸ਼ ਜਾਣ ਦੇ 2 ਮੁੱਖ ਰਸਤੇ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕੈਲਾਸ਼ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਦੋ ਮੁੱਖ ਰਸਤੇ ਹਨ। ਇੱਕ ਉੱਤਰਾਖੰਡ ਦਾ ਲਿਪੁਲੇਖ ਪਾਸਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸਿੱਕਮ ਦਾ ਨਾਥੂਲਾ ਪਾਸਾ ਹੈ। ਸਿੱਕਮ ਦੇ ਨਾਥੁਲਾ ਦੱਰੇ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ, ਲਿਪੁਲੇਖ ਦੱਰੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਪੈਦਲ ਜਾਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਉਤਰਾਖੰਡ, ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਸਿੱਕਮ ਰਾਜਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ, ਇੰਡੋ-ਤਿੱਬਤੀ ਸਰਹੱਦੀ ਪੁਲਿਸ ਯਾਨੀ ਕਿ ਆਈਟੀਬੀਪੀ, ਕੁਮਾਉਂ ਮੰਡਲ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ, ਕੇਐਮਵੀਐਨ ਅਤੇ ਸਿੱਕਮ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਵਿਕਾਸ ਨਿਗਮ ਐਸਟੀਡੀਸੀ ਵੀ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਸਹਾਇਤਾ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਹ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਚੰਗੀ ਹੋਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਰਸਤਾ ਔਖਾ ਹੈ। ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਜਾਨ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ, ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕਮਜ਼ੋਰ ਜਾਂ ਬਿਮਾਰ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਲਈ ਯਾਤਰਾ ਕਰਨਾ ਅਸੰਭਵ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ, ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਉਮਰ ਸੀਮਾ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਕੁਝ ਮੈਡੀਕਲ ਟੈਸਟ ਲਾਜ਼ਮੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ, ਯਾਤਰਾ 'ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਉਮਰ 18 ਸਾਲ ਅਤੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਮਰ 70 ਸਾਲ ਹੈ। ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਸ਼ੂਗਰ, ਦਮਾ ਜਾਂ ਕੋਈ ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਇਹ ਟੂਰ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰਾਲੇ ਦੁਆਰਾ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਬਿਨੈਕਾਰ ਕੋਲ ਪਾਸਪੋਰਟ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ। ਉਮੀਦਵਾਰਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਸਾਰੀਆਂ ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਲੱਕੀ ਡਰਾਅ ਰਾਹੀਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਰਜ਼ੀਆਂ ਸਿਰਫ਼ ਔਨਲਾਈਨ ਹੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਚੁਣੇ ਗਏ ਯਾਤਰੀਆਂ ਦੀ ਸਿਹਤ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਵਿੱਚ 25 ਤੋਂ 30 ਦਿਨ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਕੁਝ ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਵੀ ਇਸ ਯਾਤਰਾ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।