ਗੁਰੂਦੇਵ ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਵੀ ਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਰੋਕਥਾਮ ਦਿਵਸ 'ਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਸਾਂਝੇ ਕੀਤੇ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ 'ਤੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਵਿੱਚ ਬੈਠ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਨਹੀਂ ਆ ਆਉਂਦਾ। ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀਆਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਵਿਸ਼ਾ ਹੈ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੱਗੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲੋਕ ਅਕਸਰ ਡਿਪਰੈਸ਼ਨ ਜਾਂ ਹੋਰ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੋਕ ਸ਼ੂਗਰ ਵਰਗੀਆਂ ਸਰੀਰਕ ਬੀਮਾਰੀਆਂ ਬਾਰੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਝਿਜਕਣਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ। ਸਾਨੂੰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਦੱਸਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਉਹ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ
ਗੁਰੂਦੇਵ ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਵੀਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਦਿਵਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹ ਇਕੱਲੇ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਅਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮੌਜੂਦ ਹਨ। ਇਹ ਭਰੋਸਾ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਨਹੀਂ ਹੈ; ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹੋਰ ਸਾਰੇ ਵਰਗਾਂ ਲਈ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਘਰੇਲੂ ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਘਰ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰ ਕੇ ਇਕੱਲੇ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜ ਕੇ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ
ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਹੋਰ ਲੋਕ ਆਪਣੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰਨ ਤਾਂ ਵੀ ਅਸੀਂ ਇਸ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਸੁਚੇਤ ਹੋ ਕੇ ਬਦਲਾਅ ਲਿਆ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਉਦਾਸ ਦੇਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲੋਂ ਇੰਝ ਹੀ ਨਾ ਲੰਘ ਜਾਓ, ਰੁਕੋ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛੋ, "ਕੀ ਗੱਲ ਹੈ? ਕੀ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਮਦਦ ਕਰ ਸੱਕਦਾ ਹਾਂ?" ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗਾਂ ਨੂੰ ਹਲਕਾ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ
ਕੁਝ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 2014 ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਇੱਕ "ਹੈਪੀਨੈੱਸ ਸਰਵੇਖਣ" ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸਾਡੇ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਨੇ ਘਰ-ਘਰ ਜਾ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛੇ। ਜਦੋਂ ਸਾਡੇ ਵਲੰਟੀਅਰਾਂ ਨੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਵਾਲ ਪੁੱਛਿਆ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਬਹੁਤ ਰਾਹਤ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ। ਇਕ ਔਰਤ ਨੇ ਹੈਪੀਨੈੱਸ ਸਰਵੇਖਣ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸੀ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ “ਕੀ ਉਹ ਖੁਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਕੀ ਉਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ।” ਦਰਅਸਲ, ਗੱਲਬਾਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਹ ਬਹੁਤ ਭਾਵੁਕ ਅਤੇ ਉਦਾਸ ਲੱਗ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਇਹ ਉਹ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜਿਸ ਲਈ ਸਮੁੱਚੇ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਕਸਰਤ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ
ਅਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਜਾਂ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗੁਜ਼ਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਜੀਵਨਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਬਹੁਤ ਮਦਦ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਲੋਕ ਉਦਾਸ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਜੀਵਨ ਊਰਜਾ ਅਕਸਰ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਡਿਪ੍ਰੈਸ਼ਨ ਅਤੇ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਆ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਕਸਰਤ ਕਰਨ ਨਾਲ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਮਦਦ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਥਕਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਸਰਤ ਔਖੀ ਜਾਂ ਬੋਰਿੰਗ ਲੱਗਦੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਬਿਨਾਂ ਥਕਾਵਟ ਦੇ ਪ੍ਰਾਣ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਹਨ।
ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਡਾਂਸ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਊਰਜਾ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ
ਸ਼੍ਰੀ ਸ਼੍ਰੀ ਰਵੀਸ਼ੰਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖੁਸ਼ੀ ਅਕਸਰ ਵਿਸਤਾਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰ ਵਿਸਤਾਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ, ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਸਾਨੂੰ ਤੰਗ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਯੋਗ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਚੇਤਨਾ ਵਿੱਚ ਫੈਲਣ ਅਤੇ ਸੰਕੁਚਨ ਦੀ ਇਸ ਸੰਵੇਦਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ। ਸੰਗੀਤ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ, ਖੁਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਜਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨਾਲ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣਾ, ਨੱਚਣਾ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਕਰਨਾ ਊਰਜਾ ਦੇ ਪੱਧਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਯੋਗਾ ਅਤੇ ਧਿਆਨ ਵਰਗੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਥਿਤੀ, ਊਰਜਾ ਦੇ ਪੱਧਰਾਂ, ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੁਧਾਰ ਕਰ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਅਭਿਆਸ ਘੱਟ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਉਦਾਸੀਨਤਾ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਬਿਹਤਰ ਅਤੇ ਵਧੇਰੇ ਜੀਵੰਤ ਜੀਵਨ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਨਾਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰ ਆਉਣ ਉਤੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰੋ
ਜਦੋਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਾਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਭਾਰਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਬਾਹਰ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਲੋੜਵੰਦ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁੱਛਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ "ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਲਈ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ." ਬਸ ਇਹ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਕਿ ਉਹ ਇੱਥੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਨਾ ਕਿਸੇ ਸੇਵਾ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਨਾਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਚੰਗੀ ਨੀਂਦ ਲਓ
ਫਿਰ ਉਹ ਦੇਖਣਗੇ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਅਜਿਹੇ ਨਾਕਾਰਾਤਮਕ ਵਿਚਾਰਾਂ ਲਈ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਵੇਰੇ ਉੱਠ ਕੇ ਦਿਨ ਭਰ ਲੋੜਵੰਦਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਰੁੱਝੇ ਰਹੋ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਥੱਕ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਉਹ ਬਿਸਤਰ ਉਤੇ ਜਾਣਗੇ ਤਾਂ ਉਹ ਚੰਗੀ ਡੂੰਘੀ ਨੀਂਦ ਲੈ ਸਕਣਗੇ। ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ ਵੇਹਲੇ ਹੋ, ਧਿਆਨ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਅਜਿਹੇ ਵਿਚਾਰ ਆ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਕਸਰਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ; ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੌਗਿੰਗ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਖੂਨ ਦਾ ਸੰਚਾਰ ਬਿਹਤਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਾਲ ਹੀ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਭਰਪੂਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹੋ। ਭਗਵਦ ਗੀਤਾ, ਉਪਨਿਸ਼ਦ, ਜਾਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਨੋਟਬੁੱਕ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਪੜ੍ਹੋ, ਭਾਵੇਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਪੰਨਾ ਹੋਵੇ। ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗਿਆਨ, ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਵਿਚ ਰੁੱਝੇ ਰੱਖੋ, ਤਾਂ ਇਹ ਵਿਚਾਰ ਬਾਰ ਬਾਰ ਨਹੀਂ ਆਉਣਗੇ।